Απαντήσεις από τον Ιωάννη Μελετιάδη, σε ερωτήσεις που τέθηκαν από συνέδρους, στο 3ο Συνέδριο Πυροπροστασίας Κατασκευών.
Διαβάστε μερικές από τις πολύ ενδιαφέρουσες ερωτήσεις που τέθηκαν κατά τη διάρκεια του 3ου Συνεδρίου του ΕΛΙΠΥΚΑ, στις 5-6 Απριλίου 2024. Στις ερωτήσεις απαντά ο Ιωάννη Μελετιάδης, PDEng, Dipl. Electrical Engineer Deputy CTO Thessaloniki Branch.
1. Απαιτείται αντικατάσταση του κεντρικού ανιχνευτή του συστήματος; Αν ναι πότε;
Ο χρόνος ζωής του ανιχνευτή δεν είναι συγκεκριμένος. Η τακτική προληπτική του συντήρηση στη βάση των προβλέψεων του ΕΝ54-14 συμβάλει στο μεγαλύτερο χρόνο ζωής και στη διατήρηση της αξιοπιστίας ανίχνευσης, όπως άλλωστε για όλους τους πυρανιχνευτές. Ωστόσο, μερικοί κατασκευαστές συστημάτων συνιστούν την αντικατάσταση των πυρανιχνευτών μετά την πάροδο κάποιου χρόνου χρήσης (π.χ. δέκα χρόνια), ενώ κάποιες χώρες έχουν υιοθετήσει συγκεκριμένους χρονικούς περιορισμούς στην εθνική τους νομοθεσία.
2. Πώς προσδιορίζεται η ακριβής θέση του συμβάντος στα συστήματα ASD?;
Στα τυπικά συστήματα ASD δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα προσδιορισμού θέσης, κάτι που ωστόσο συνηθέστερα δεν απαιτείται καθώς καλύπτουν μεγάλους ενιαίους χώρους, όπου ο εντοπισμός συμβάντος από τον άνθρωπο γίνεται εύκολα κατά την πρόσβαση στον χώρο. Σε περιπτώσεις που υπάρχουν τέτοιες απαιτήσεις εντοπισμού, υπάρχουν κατασκευαστές με συστήματα που προσφέρουν είτε δυνατότητα εντοπισμού ανά κλάδο (έως 4 διαφορετικοί κλάδοι), είτε τοποθετώντας έως 100 αυτόνομους εύκαμπτους σωλήνες με 1 ακροφύσιο ο καθένας και δυνατότητα αναγνώρισης της προέλευσης ενός συναγερμού ανά σωλήνα / ακροφύσιο.
3. Υπάρχει δυνατότητα εστίασης του εντοπισμού καπνού στο χώρο, σε συγκεκριμένα σημεία; Δηλαδή κάτι σαν “gps” που θα μας πει με μεγάλη ακρίβεια σε ποιο σημείο ακριβώς ανιχνεύθηκε ο καπνός;
Ως άνω.
4. Τα ASD μπορούν να διακρίνουν καπνό από τσιγάρα ή κουζίνες και να μην χτυπήσει ο συναγερμός και να αντικαταστήσει ένα σύστημα με ανιχνευτές καπνού; Η διαφορά στο κόστος με ένα διευθυνσιοδοτούμενο ποια είναι περίπου;
Όσον αφορά το τσιγάρο, τέτοια διάκριση δεν μπορεί να γίνει από κανέναν ανιχνευτή καπνού αφού ο καπνός του είναι όμοιος με τον πραγματικό καπνό φωτιάς. Για την περίπτωση των κουζινών, όπου ο καπνός είναι στην πράξη περισσότερο ατμός, ενδείκνυται η χρήση σημειακών ανιχνευτών που συνδυάζουν την ανίχνευση καπνού και θερμοκρασίας με την ανίχνευση CO. Η απαίτηση παρουσίας CO για την ενεργοποίηση συναγερμού «παρακάμπτει» τον τυπικό καπνό-ατμό που εμφανίζεται σε κουζίνες, καθώς και την απότομη εστιασμένη άνοδο θερμοκρασίας όταν ανοίγουν φούρνοι, και με τον τρόπο αυτό αποφεύγονται ψευδο-συναγερμοί. Η διαφορά στο κόστος ανάμεσα σε ένα σύστημα δειγματοληψίας με ένα «κλασικό» διευθυνσιοδοτούμενο σύστημα πυρανίχνευσης είναι παράμετρος πολλών δεδομένων (μέγεθος χώρου, δυσκολία εγκατάστασης, κτλ.), ωστόσο η πλέον σημαντική παράμετρος για την επιλογή ενός τέτοιου συστήματος αφορά τα τεχνικά-ποιοτικά του χαρακτηριστικά: μπορεί να λειτουργήσει αξιόπιστα ένας κλασικός σημειακός ανιχνευτής καπνού στον υπό μελέτη χώρο, ή οι συνθήκες του χώρου είναι τέτοιες που τον καθιστούν πρακτικά μη λειτουργικό ή λειτουργικό με μεγάλη καθυστέρηση, οδηγώντας κατά συνέπεια αναγκαστικά στην επιλογή μιας εναλλακτικής λύσης όπως το σύστημα δειγματοληψίας;
5. Πόσο κοστίζει 1 σύστημα VESDA έναντι ενός κλασσικού συστήματος πυρανίχνευσης. Είναι ακριβότερο;
Ως άνω, η διαφορά στο κόστος είναι πολύ-παραγοντική. Αξίζει να σημειωθεί ότι το συνολικό κόστος κτήσης ενός συστήματος δεν αφορά μόνο την αρχική αγορά του, αλλά και τη συντήρησή του, προληπτική και επιδιορθωτική. Στα σημεία αυτά το σύστημα δειγματοληψίας καπνού για πολλές κατηγορίες χώρων αποτελεί πλεονεκτική λύση, με αποτέλεσμα το συνολικό του κόστος κτήσης να είναι συγκρίσιμο, ίσως και μικρότερο, από ένα κλασικό σύστημα πυρανίχνευσης.
6. Το σύστημα δειγματοληψίας καπνού, είναι σύμφωνο με το πρότυπο EN 54 και έχει πάρει έγκριση από την Π.Υ;
Τα συστήματα δειγματοληψίας καπνού πρέπει να είναι πιστοποιημένα σύμφωνα με το πρότυπο πυρανίχνευσης ΕΝ54-20, ενώ μέσω αυτής της πιστοποίησης διαθέτουν και την έγκριση από την Π.Υ.
7. Αre there any other detectors that can be integrated into the VESDA solution besides smoke detectors?
Τυπικά τα συστήματα δειγματοληψίας καπνού, και η πιστοποίησή τους κατά ΕΝ54-20, αφορά αποκλειστικά των καπνό. Υπάρχουν κατασκευαστές που στη λογική της δειγματοληψίας μέσω αντλίας ενσωματώνουν στο σύστημα και άλλους ανιχνευτές (πχ. αερίων), ωστόσο συστήνεται αυτοί οι ανιχνευτές να διατηρούνται ως ξεχωριστά συστήματα ανίχνευσης με δική τους ξεχωριστή μονάδα.
8. Η συντήρηση των συστημάτων πυρασφάλειας προβλέπεται από το πρότυπο EN54 και την Πυροσβεστική Υπηρεσία; Ποια ειδικότητα μπορεί να υπογράφει στο βιβλίο της Πυροσβεστικής; Υπάρχουν κριτήρια πιστοποίησης του συντηρητή;
Η προληπτική συντήρηση των συστημάτων πυρανίχνευσης προβλέπεται από το ΕΝ54-14 και συνεπώς είναι υποχρεωτική από την ελληνική νομοθεσία και την Π.Υ. Το θέμα της ειδικότητας που μπορεί να υπογράφει το «κόκκινο βιβλίο» έχει τεθεί πολλές φορές, αρμόδια για να απαντήσει είναι η Π.Υ. Κριτήρια πιστοποίησης του συντηρητή δυστυχώς δεν υπάρχουν ακόμα στην Ελλάδα, το EN54-14 σαφώς ορίζει ότι η συντήρηση πρέπει να γίνεται από “competent organization”, ωστόσο αυτό το “competency” ακόμα δεν έχει θεσμοθετηθεί. Ο καλύτερος τρόπος με τον οποίο μπορεί ένας ιδιοκτήτης μιας εγκατάστασης να προστατευτεί είναι να διαθέτει σε ισχύ ένα συμβόλαιο συντήρησης με εταιρεία του χώρου της πυρασφάλειας που επιβεβαιωμένα διαθέτει πολύχρονη εμπειρία.
9. Εστιάζοντας στην έγκαιρη και έγκυρη ανίχνευση από τις νέες τεχνολογικές λύσεις που αποφέρουν μια σωστή εκκένωση, δεν θα μπορούσε να υπάρχει και στο ΠΣ η ίδια έγκαιρη ενημέρωση από τα συστήματα πυρανίχνευσης όπως γίνεται στις χώρες της κεντρικής Ευρώπης με την διασύνδεση των συστημάτων σε ένα κέντρο επιχειρήσεων;
Σαφώς θα μπορούσε να υπάρχει, άλλωστε η ύπαρξη αυτής της δομής σε άλλες χώρες το καθιστά αυταπόδεικτό. Η επιλογή του συγκεκριμένου αυτοματοποιημένου τρόπου λειτουργίας ενημέρωσης της Π.Υ. σε αυτές τις χώρες έγινε με γνώμονα την προσπάθεια για ύψιστη προστασία της ανθρώπινης ζωής και των εγκαταστάσεων. Σαφέστατα απαιτεί ενισχυμένη δομή και πρόσθετη στελέχωση της Π.Υ., ωστόσο μέσω της διαδικασίας αυτής μπορούν να διατεθούν έσοδα προς αυτό τον σκοπό (αυτό συμβαίνει άλλωστε στις συγκεκριμένες χώρες στο εξωτερικό, καθώς οι τοπικές Π.Υ. χρηματοδοτούνται επιπρόσθετα μέσω προστίμων για τις λανθασμένες κλήσεις που λαμβάνουν από μη ορθή λειτουργία των συστημάτων πυρανίχνευσης, πχ. λόγω ελλιπούς συντήρησης).
10. Η χρήση συστήματος vesda σε data center αφορά όλους τους χώρους του κτιρίου ή μόνο τους χώρους των rack room data halls; Επίσης η απαίτηση αφορά την υποχρεωτική εγκατάσταση vesda και εκτός των χωρών που δεν υπάρχει απαίτηση πυρανίχνευσης από την νομοθεσία;
Τυπικά αφορά μόνο τους χώρους των rack room / data halls, όπου υπάρχει η μεγαλύτερη επικινδυνότητα, καθώς οι λοιποί χώροι συνήθως έχουν χαμηλή επικινδυνότητα. Ωστόσο η συνολική κρισιμότητα της εγκατάστασης σαφώς θέτει υπό εξέταση την κάλυψη όλων των χώρων με ένα σύστημα δειγματοληψίας, ώστε επιτυγχάνοντας το δυνατόν πρώιμη ανίχνευση, να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα εξάπλωσης μια φωτιάς από άλλους χώρους του κτιρίου προς τους εξαιρετικά κρίσιμους χώρους των data halls. Αποτελεί απόφαση του τελικού πελάτη και του μελετητή αν θα γίνει μια τέτοια επιλογή.
11. Is it possible to integrate VESDA units into CLSS (Connected Life Safety Services)?
Το CLSS αποτελεί την πλέον σύγχρονη λύση επιτήρησης και διαχείρισης συστημάτων πυρανίχνευσης μέσω cloud του κατασκευαστικού οίκου Honeywell. Σαφώς μπορούν να ενσωματωθούν και συστήματα δειγματοληψίας VESDA στο CLSS.
