Απαντήσεις από τον Χρήστο Λ. Τσαβαλόπουλο, σε ερωτήσεις που τέθηκαν από συνέδρους, στο 3ο Συνέδριο Πυροπροστασίας Κατασκευών.
Διαβάστε μερικές από τις πολύ ενδιαφέρουσες ερωτήσεις που τέθηκαν κατά τη διάρκεια του 3ου Συνεδρίου του ΕΛΙΠΥΚΑ, στις 5-6 Απριλίου 2024. Στις ερωτήσεις απαντά ο Χρήστος Λ. Τσαβαλόπουλος, Αντιπύραρχος Π. Σ. Τμήμα Προληπτικής Πυροπροστασίας Δ/νσης Νομικής Υποστήριξης του Αρχηγείου Π.Σ.
1. Τι προβλέπεται για τον έλεγχο των απαιτήσεων και μέτρων εφαρμογής παθητικής στο οποίο υπάρχει εμφανές κενό;
Η μελέτη παθητικής πυροπροστασίας αποτελεί τμήμα της αρχιτεκτονικής μελέτης, αρμόδια ελέγχου της οποίας είναι η οικεία Υπηρεσία Δόμησης. Οι ελεγκτές των Γραφείων Προληπτικής και Κατασταλτικής Πυρασφάλειας των ΔΙ.Π.ΥΝ. υποχρεούνται, κατά το στάδιο ελέγχου έγκρισης των μελετών (ενεργητικής) πυροπροστασίας, βάσει του άρθρου 3, άρθρου 14 (παρ. 1.2.), και του Παραρτήματος Β της υπ’ αριθ. 13/2021 Πυροσβεστικής Διάταξης (Β΄ 5519), να βλέπουν τα στοιχεία παθητικής πυροπροστασίας που επιδρούν στα στοιχεία ενεργητικής πυροπροστασίας των κανονισμών πυροπροστασίας κτιρίων (π.δ. 41/2018 ή π.δ. 71/1988).
2. Θα ελέγχετε και τα παθητικά μέτρα; Και από ποτέ θα ισχύσει αυτό;
Δεν ξέρω εάν ειπώθηκε κάτι διαφορετικό στο Συνέδριο από άλλους ομιλητές, αλλά σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, ο έλεγχος των μέτρων παθητικής πυροπροστασίας ανήκει στα στελέχη των Υπηρεσιών Δόμησης.
3. Ποια κατηγορία κινδύνου υπερτερεί, της αξιολόγησης ή από τον πίνακα της 13 πυροσβεστικής διάταξης εφόσον υπάρχει διαφορά;
Η αξιολόγηση κινδύνου πραγματοποιείται από τους ελεγκτές των Γραφείων Πυρασφάλειας, ως μεθοδολογία για τον προγραμματισμό και τη συχνότητα των ελέγχων. Μέχρι την τροποποίηση του Παραρτήματος Δ της υπ’ 13/2021 Πυροσβεστικής Διάταξης (βλέπε ερώτηση 4), το Παράρτημα Δ θα ισχύει εφόσον το ποσοστό ελέγχου των επιχειρήσεων από την αξιολόγηση κινδύνου είναι μικρότερο του ελάχιστου οριζόμενου της Διάταξης.
4. Η νέα αξιολόγηση θα αντικαταστήσει αυτή στην ΠΔ 13 και αλλού;
Ναι. Η υπ’ αριθ. 13/2021 Πυροσβεστική Διάταξη θα τροποποιηθεί ως προς τον Πίνακα του Παραρτήματος Δ. Στόχος είναι από 1.1.2025 να λειτουργεί πλήρως το νέο σύστημα αξιολόγησης κινδύνου μέσω του πληροφοριακού συστήματος e-Άδειες κατά τη διαδικασία διαχείρισης των διοικητικών πράξεων πυροπροστασίας. Η εισαγωγή των στοιχείων της αξιολόγησης θα πραγματοποιείται αποκλειστικά και μόνο από τους ελεγκτές των Γραφείων Πυρασφάλειας.
5. Ποια είναι η άποψη σας για τα συστήματα υδρονέφωσης υψηλής πίεσης;
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία:
Τα συστήματα πυρόσβεσης με υδρονέφωση (water mist systems) είναι μια προηγμένη τεχνολογία πυρόσβεσης που χρησιμοποιεί λεπτομερή σταγονίδια νερού για την κατάσβεση πυρκαγιών. Τα βασικά πλεονεκτήματα αυτών των συστημάτων περιλαμβάνουν:
- Αποδοτικότητα στην Κατάσβεση: Τα μικρά σταγονίδια νερού απορροφούν περισσότερη θερμότητα και εξατμίζονται πιο γρήγορα, δημιουργώντας ένα φράγμα ατμού που μειώνει την ποσότητα οξυγόνου που τροφοδοτεί την φωτιά.
- Μειωμένη Κατανάλωση Νερού: Σε σύγκριση με τα παραδοσιακά συστήματα πυρόσβεσης με νερό, τα συστήματα υδρονέφωσης χρησιμοποιούν πολύ λιγότερο νερό, κάτι που μειώνει τις ζημιές από το νερό και είναι πιο φιλικό προς το περιβάλλον.
- Μικρότερες Ζημιές από Νερό: Επειδή χρησιμοποιούν λιγότερο νερό, οι ζημιές που προκαλούνται από το νερό κατά τη διάρκεια και μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς είναι σημαντικά μικρότερες.
- Ταχύτητα Απόκρισης: Τα συστήματα υδρονέφωσης ενεργοποιούνται γρήγορα και αρχίζουν άμεσα να καταπολεμούν τη φωτιά, παρέχοντας άμεση προστασία.
- Μη Τοξικά: Τα συστήματα αυτά χρησιμοποιούν νερό, το οποίο είναι μη τοξικό και ασφαλές για ανθρώπους και το περιβάλλον
- Ασφάλεια: Η χρήση μικρών σταγονιδίων νερού δημιουργεί λιγότερο κίνδυνο σε περιπτώσεις όπου η πυρκαγιά εκδηλώνεται κοντά σε ηλεκτρικές συσκευές ή εγκαταστάσεις.
- Ευελιξία: Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολλούς διαφορετικούς τύπους εγκαταστάσεων, από γραφεία και ξενοδοχεία μέχρι βιομηχανικές μονάδες και πλοία.
- Συμβατότητα με Κλειστούς Χώρους: Τα συστήματα υδρονέφωσης είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά σε κλειστούς χώρους, όπου ο περιορισμένος όγκος βοηθά στην ταχεία αύξηση της υγρασίας και της δημιουργίας του φράγματος ατμού.
Ειδικότερα τα συστήματα πυρόσβεσης με υδρονέφωση χρησιμοποιούνται σε μια ευρεία γκάμα εφαρμογών λόγω της αποδοτικότητάς τους και των πλεονεκτημάτων που προσφέρουν. Μερικές από τις βασικές εφαρμογές περιλαμβάνουν:
- Βιομηχανικές Εγκαταστάσεις:
- Εργοστάσια και Βιομηχανικά Κτίρια: Για προστασία μηχανημάτων, χώρων παραγωγής και αποθηκών.
- Εγκαταστάσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου: Ιδιαίτερα σε επικίνδυνες ζώνες με εύφλεκτα υλικά.
- Ηλεκτρικοί Υποσταθμοί: Όπου η χρήση νερού σε μορφή υδρονέφωσης μειώνει τον κίνδυνο βραχυκυκλώματος.
- Εμπορικά και Δημόσια Κτίρια:
- Γραφεία και Κτίρια Διοίκησης: Για προστασία εξοπλισμού και εγγράφων.
- Ξενοδοχεία και Καταλύματα: Για προστασία δωματίων και κοινόχρηστων χώρων χωρίς να προκαλείται εκτεταμένη ζημιά από νερό.
- Εμπορικά Κέντρα και Πολυκαταστήματα: Για προστασία εμπορευμάτων και υποδομών.
- Υγειονομικές Μονάδες:
- Νοσοκομεία και Κλινικές: Προστασία ευαίσθητων περιοχών όπως αίθουσες χειρουργείων και μονάδες εντατικής θεραπείας.
- Ιστορικά Κτίρια και Μουσεία:
- Για την προστασία ιστορικών κτιρίων και εκθεμάτων από τη φωτιά, ενώ ελαχιστοποιούνται οι ζημιές από το νερό.
- Υποδομές Πληροφορικής:
- Data Centers: Για την προστασία εξοπλισμού και δεδομένων χωρίς να προκαλούνται ζημιές από το νερό.
- Θέατρα και Σινεμά:
- Για προστασία χώρων με μεγάλο αριθμό ανθρώπων και ευαίσθητο εξοπλισμό.
Ο σχεδιασμός, η εγκατάσταση, η επιθεώρηση και συντήρηση των συστημάτων υδρονέφωσης, καθώς και τα πρωτόκολλα δοκιμής σε ειδικές εγκαταστάσεις πραγματοποιείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ΕΝ14972 και τα ειδικά του Μέρη (-1, -16, -9, -8, -3, -10, 14, -15).
6. Σχεδιάζει η ΠΥ να εκδώσει κάποιες οδηγίες σχεδιασμού ή κώδικα πρακτικής για τα συστήματα παθητικής;
Όχι. Το Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώματος έχει εκδώσει μέχρι σήμερα οδηγίες προς τα Γραφεία Πυρασφάλειας για όλα τα πρότυπα των μέσων και συστημάτων ενεργητικής πυροπροστασίας που προδιαγράφονται στην υπ’ αριθ. 15/2014 Πυροσβεστική Διάταξη (Β΄ 3149). Γνωρίζουμε ότι για τα συστήματα παθητικής πυροπροστασίας έχει δημιουργηθεί ομάδα εργασίας στο ΤΕΕ με στόχο την έκδοση Τεχνικής Οδηγίας των μέτρων παθητικής πυροπροστασίας που προδιαγράφονται στο π.δ. 41/2018 (Α΄ 80).
7. Θα εκδοθεί Πυρ Διάταξη που θα θέτει τις τεγίδες μιας μεταλλικής κατασκευής ως μέλη του φέροντος οργανισμού καθώς στην αγορά οι μισοί υποστηρίζουν ότι είναι και οι άλλοι πως δεν είναι. Από τον EC3 βέβαια προκύπτει πως είναι; Προφανώς η όλη σύγχυση δημιουργείται για την αποφυγή επιβάρυνσης του κόστους μιας κατασκευής παραμερίζοντας την πυροπροστασία.
Όχι. Αρμόδια για την έκδοση τυχόν διευκρινίσεων ή οδηγιών είναι η Διεύθυνση ΔΑΟΚΑ του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Το Πυροσβεστικό Σώμα δεν έχει καμία αρμοδιότητα έκδοσης οδηγιών πόσο δε έκδοσης πυροσβεστικής διάταξης επί των ως άνω θεμάτων. Οι πυροσβεστικές διατάξεις εκδίδονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 167 του ν.4662/2020 (Α΄ 27).
8. Ποια θεωρείται ότι είναι η καταλληλότερη λύση πυρόσβεσης για φωτιές υψηλών κτιρίων και υπόγειων χώρων στάθμευσης αυτοκινήτων;
Η ερώτηση δεν μπορεί να έχει μία απάντηση. Τόσο για τα ψηλά κτίρια, όσο και για τους υπόγειους χώρους στάθμευσης για να μειωθούν οι επιπτώσεις μιας πυρκαγιάς και στο πλαίσιο εφαρμογής μέτρων μείωσης επικινδυνότητας (εξάλειψη, μείωση, απομόνωση, έλεγχος), θα πρέπει αυτά να αποδεικνύονται με ανάλυση επικινδυνότητας (αξιολόγηση κινδύνου) από αρμόδιο μηχανικό πριν την εγκατάσταση των προτεινόμενων μέτρων, με προσέγγιση πυρομηχανικής με βάση τις επιδόσεις, χρήση καινοτόμου εξοπλισμού ασφαλείας ή χρήση καινοτόμων διαδικασιών ασφαλείας, οι οποίες παρέχουν ισοδύναμη ή υψηλότερη προστασία, λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες τεχνολογίες, πρόσφατες έρευνες, μελέτες, νέα πρότυπα, κλπ). Το περιεχόμενο της αξιολόγησης κινδύνου θα υποβάλλεται συνημμένα στη μελέτη πυροπροστασίας.
9. Θεωρείτε ώριμη την ελληνική πραγματικότητα για κανονισμούς performance based;
Έχω την άποψη ότι ακόμα δεν είναι ώριμες οι συνθήκες για κανονισμούς performance based. Θα πρέπει να προηγηθεί εις βάθος ενημέρωση και εκπαίδευση όλων των εμπλεκόμενων στη διαδικασία (τεχνικοί επιστήμονες, εγκαταστάτες, εργολάβοι, υπάλληλοι των Υπηρεσιών Δόμησης, στελέχη του Πυροσβεστικού Σώματος) στην ισχύουσα νομοθεσία πυρασφάλειας, και ιδίως στην ουσία και όχι μόνο τη νομοθετική απαίτηση εγκατάστασης στοιχείων παθητικής πυροπροστασίας ή/και συστημάτων ενεργητικής πυροπροστασίας ανά έργο. Θα πρέπει πρωτίστως να δημιουργηθεί η κουλτούρα της μελέτης εκτίμησης του κινδύνου από άποψη πυρκαγιάς ενός κτιρίου ή μίας επιχείρησης – εγκατάστασης.
10. Θεωρείτε πως θα μπορούσε να υπάρξει μεταπτυχιακός κύκλος σπουδών πυρομηχανικών στην Ελλάδα χωρίς τη δημιουργία performance based κανονισμού στη χώρα;
Είναι δεδομένο ότι εφόσον υπάρξει μεταπτυχιακός κύκλος σπουδών πυρομηχανικών στη χώρα μας, το οποίο και ευχόμαστε όλοι, είναι αναπόφευκτο και να μην έχει προηγηθεί, να συνταχθεί έστω εκ των υστέρων αντίστοιχος κανονισμός ή τεχνικός οδηγός.
11. Η μελέτη πυροπροστασίας υφιστάμενων ξενοδοχείων με τα αριθ. 16-22 του Π.Δ. 71/88 με συνολική βαθμολόγηση δεν μπορεί να θεωρηθεί εν δυνάμει performance based; Δεν υπάρχουν περιορισμοί για τον εξοπλισμό και τα συστήματα μεμονωμένα.
Κατά την άποψή μου εν μέρει, διότι βαθμολογούνται συγκεκριμένα κριτήρια και στοιχεία, στα οποία η αντιστάθμιση γίνεται μόνο με τα υπάρχοντα δεδομένα και στοιχεία των Πινάκων. Η βαθμολόγηση π.χ. δεν λαμβάνει υπόψη σοβαρά ζητήματα παθητικής πυροπροστασίας όπως αποτυπώνονται πλέον στο π.δ. 41/2018 (Α΄ 80), όπως μηχανικός εξαερισμός, κριτήρια αξιολόγησης και πρότυπες δοκιμές για τον καθορισμό του δείκτη πυραντίστασης, απαιτήσεις αντίδρασης στη φωτιά για εσωτερικά τελειώματα, δάπεδα και καλώδια (σύστημα ευρωπαϊκών κλάσεων), καθώς και λοιπές απαιτήσεις δομικής πυροπροστασίας, όπως μετάδοση της φωτιάς εντός ή και εκτός του κτιρίου, κλπ.
