*Αρναούτη Αικατερίνη, Διπλ. Μηχανολόγος και Αεροναυπηγός Μηχανικός
Ορισμός: Όδευση διαφυγής ενός κτιρίου, λέγεται μία συνεχής και χωρίς εμπόδια πορεία που επιτρέπει τη διαφυγή από οποιοδήποτε σημείο του κτιρίου, προς έναν ασφαλή, υπαίθριο συνήθως χώρο (ή σε χώρο άλλου πυροδιαμερίσματος), σε περίπτωση πυρκαγιάς ή άλλης επικίνδυνης συνθήκης.
Σχεδιασμός: Ο σχεδιασμός των οδεύσεων διαφυγής εξαρτάται από παραμέτρους όπως είναι α) η χρήση του κτιρίου, β) ο τρόπος σχεδιασμού του, γ) η διαστασιολόγηση του και δ) οι ανάγκες των χρηστών.
Βασικά μέρη των οδεύσεων διαφυγής είναι: α) Οριζόντια Όδευση, β) Κατακόρυφη Όδευση, γ) Κλιμακοστάσια, δ) Οριζόντια Έξοδος, ε) Έξοδος Κινδύνου Ορόφου, και στ) Τελική Έξοδος προς ασφαλή χώρο.
Οι οδεύσεις διαφυγής πρέπει να εξασφαλίζουν στους χρήστες τουλάχιστον τα ακόλουθα:
- Να είναι ελεύθερες από εμπόδια,
- Να έχουν διαστασιολογηθεί με βάση τον θεωρητικό πληθυσμό της χρήσης του κτιρίου,
- Να έχουν κατάλληλη σήμανση ώστε να είναι διακριτές και αντιληπτές από κάθε χρήστη,
- Η σήμανση που φέρουν να είναι κατανοητή και από ξενόγλωσσούς χρήστες,
- Να μην διέρχονται μέσα από επικίνδυνους χώρους, όπως μηχανοστάσια, ηλεκτροστάσια, κλπ,
- Να οδηγούν σε ασφαλή χώρο ή στην ύπαιθρο χωρίς να παρεμβάλλονται διάδρομοι και δαιδαλώδεις διαδρομές,
- Να είναι προστατευμένες από κάθε κίνδυνο που μπορεί να προκληθεί από φωτιά ή καπνούς,
- Να φέρουν κατάλληλο δείκτη πυραντίστασης με βάση τη χρήση του κτιρίου και του χώρου και την μελέτη παθητική πυροπροστασίας,
- Να επισημαίνονται με διακριτό τρόπο στα σχέδια εκκένωσης του κάθε κτιρίου,
- Να είναι σε πλήθος επαρκείς ανάλογα με την χρήση, τον θεωρητικό πληθυσμό και την μεταξύ τους απόσταση / οριζόντια όδευση,
- Να μην υπερβαίνουν τα όρια μήκους της πραγματικής απροστάτευτης όδευσης ανά κατηγορία χρήσης κτιρίου,
- Να μην είναι οι θύρες εξόδου διαφυγής, κλειδωμένες με λουκέτα ή άλλους τρόπους που να εμποδίζουν την διέλευση των χρηστών,
- Να είναι οι θύρες εξόδου σε σημεία κατάλληλα του ορόφου εκκένωσης που να οδηγούν με σαφήνεια προς την ύπαιθρο ή άλλο ασφαλή χώρο, χωρίς να μπερδεύουν τον χρήστη,
- Να προβλέπονται εναλλακτικές έξοδοι κινδύνου, όταν αυτό είναι απαραίτητο με βάση την χρήση και τον θεωρητικό πληθυσμό,
- Οι θύρες εξόδου διαφυγής θα πρέπει να ανοίγουν πάντα με φορά προς την κατεύθυνση της όδευσης διαφυγής, ανάλογα με τον πληθυσμό του κτιρίου,
- Οι θύρες εξόδου διαφυγής θα πρέπει να εξασφαλίζουν πλήρες άνοιγμα όμοιο με το πλάτος της θύρας,
- Η στάθμη του δαπέδου εκατέρωθεν της θύρας εξόδου θα πρέπει ιδανικά να είναι όμοιο, δηλαδή χωρίς ανισοσταθμία,
- Εφόσον υπάρχουν κατακόρυφες οδεύσεις διαφυγής, τότε θα πρέπει να καλύπτουν τον θεωρητικό πληθυσμό του ορόφου εκκένωσης,
- Η διαστασιολόγηση των κατακόρυφων οδεύσεων διαφυγής θα πρέπει να είναι επαρκής για τον θεωρητικό πληθυσμό και εφόσον απαιτείται θα πρέπει να προβλέπεται στον σχεδιασμό του κτιρίου και επιπρόσθετο κλιμακοστάσιο,
- Το καθαρό άνοιγμα των θυρών των εξόδων κινδύνου να είναι επαρκές ανάλογα με το σημείο που βρίσκεται στο κτίριο,
- Η διάσταση της τελικής εξόδου του κτιρίου θα πρέπει να είναι ανάλογη του πληθυσμού που έχει υπολογιστεί να διαφύγει μέσω αυτής, εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη όδευση του,
- Θα πρέπει να υπάρχουν κατάλληλες ράμπες επαρκούς πλάτους κατά την τελική έξοδο με σκοπό την απομάκρυνση των ΑμεΑ,
- Κλιμακοστάσια, ράμπες, και άλλα μέρη των οδεύσεων διαφυγής θα πρέπει να φέρουν κατάλληλες κουπαστές που να είναι συνεχείς σε όλο το μήκος τους,
- Οι χώροι του κτιρίου θα πρέπει να υποστηρίζονται από τεχνητό φωτισμό που να τροφοδοτείται από μόνιμες πηγές ενέργειας,
- Επιβάλλεται η εγκατάσταση φωτισμού ασφαλείας των οδεύσεων διαφυγής και των εξόδων κινδύνου, που να καλύπτουν και να διατηρούν τον προβλεπόμενο φωτισμό.
Συμπεράσματα:
Η σπουδαιότητα του ορθού σχεδιασμού των βασικών μερών των οδεύσεων διαφυγής θα πρέπει να λαμβάνεται κατά την σύνταξη της παθητικής πυροπροστασίας, με πρωτεύων γνώμονα την χρήση του κτιρίου και του πλήθους του θεωρητικού πληθυσμού που θα το χρησιμοποιεί. Η απλοποίηση της διαδικασίας εκκένωσης σε περίπτωση πυρκαγιάς ή άλλης επικίνδυνης κατάστασης δύναται να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη και ανεμπόδιστη κίνηση των χρηστών σε ασφαλές μέρος ή σημείο συγκέντρωσης, όπως αυτό θα επισημαίνεται σε εμφανές και απαλλαγμένο από εμπόδια σημείο / σημεία.
