Απαντήσεις από τον Κωνσταντίνο Μπαζίκο, σε ερωτήσεις που τέθηκαν από συνέδρους, στο 3ο Συνέδριο Πυροπροστασίας Κατασκευών.
Διαβάστε μερικές από τις πολύ ενδιαφέρουσες ερωτήσεις που τέθηκαν κατά τη διάρκεια του 3ου Συνεδρίου του ΕΛΙΠΥΚΑ, στις 5-6 Απριλίου 2024. Στις ερωτήσεις απαντά ο Κωνσταντίνος Μπαζίκος, MSc Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός – Πυρομηχανικός AIFireE, Μ.Sc. Fire Engineering University LEEDS UK, Fire Engineer.
1. Ποια η χρησιμότητα της κουπόλας που επιβάλλεται από το ΠΔ 41/2018, στον αποκαπνισμό;
Η εγκατάσταση κουπόλας, από μόνη της ή και σε συνδυασμό με στοιχειώδη πυρανίχνευση στους διαδρόμους, δεν εξυπηρετεί κανένα σύστημα αποκαπνισμού και κακώς προτείνεται από το ΠΔ41/18 και κακώς χρησιμοποιείται. Είναι προφανές ότι η χρήση της δεν είναι σύμφωνη ούτε με το ΕΝ12101-6 αλλά ούτε και με νεότερο ΕΝ1210-13/2022. Θα μπορούσε, με επιφύλαξη, να προσφέρει ένα στοιχειώδη αποκαπνισμό σε τοποθεσίες με πολύ χαμηλές εξωτερικές θερμοκρασίες, διότι το φαινόμενο καμινάδας (stack effect) δημιουργεί συνθήκες υπερπίεσης ψηλά στο κλιμακοστάσιο και υποπίεσης χαμηλά, άρα προβλήματα στον έλεγχο και διατήρηση της πίεσης.
Σε ότι αφορά το σύστημα PDS η κουπόλα δεν έχει ουσιαστική χρησιμότητα. Σε ότι αφορά τη χρήση της σε συστήματα Φυσικού Εξαερισμού (Natural Ventilation) ή και (Mechanical Ventilation) είναι απαραίτητη η ύπαρξή της επειδή θα τροφοδοτήσει το χώρο με φρέσκο αέρα προκειμένου να λειτουργήσει το σύστημα σωστά.
Υπάρχει προβληματισμός με τις παραγ. 6.6.2 και 6.6.8 του ΠΔ 41/18 διότι αλληλοσυγκρούονται και πολύ πιθανόν να οφείλεται στην άγνοια του νομοθέτη ως προς τη χρήση της κουπόλας στον αποκαπνισμό π.χ. βλέπουν ένα ανακουφιστικό πίεσης (pressure relief damper) ψηλά στο κλιμακοστάσιο και θεωρούν ότι είναι κουπόλα. Η παραγ. 6.6.8 αναφέρει ότι σε κτίρια άνω των 23μ απαιτείται αποκαπνισμός και η παραγ. 6.6.2 απαιτεί κουπόλα για κτίρια άνω 5ων 5 ορόφων!!!!
2. Ο αποκαπνισμός σε μεγάλους χώρους (εξαιρουμένων των πυροπροστατευόμενων οδεύσεων) δεν έχει ως side effect την εισαγωγή οξυγόνου και την αναζωπύρωση; Επίσης δεν επιδρά στην λειτουργία των συστημάτων καταιονισμού; Άρα δεν απαιτεί μια λελογισμένη χρήση, ειδικό σχεδιασμό και προϋποθέσεις και ποιες είναι αυτές;
Εκτός απο τα συστήματα PDS, η εισαγωγή φρέσκου αέρα στα συστήματα αποκαπνισμού είναι αναγκαία και το επιβάλλουν οι νόμοι απλής Φυσικής. Είναι προφανές ότι η εισροή φρέσκου αέρα θα ενισχύσει την ένταση της φωτιάς πλην όμως αυτό δεν μας απασχολεί ιδιαίτερα αφού σημασία έχει η ταχεία και ασφαλής αποδομή των θερμών αέριων μαζών και άρα η καθαρότητα του χώρου από καπνό και κατά τη διάρκεια διαφυγής αλλά και με την άφιξη των πυροσβεστικών δυνάμεων, όπου τους δίνεται η δυνατότητα να εντοπίσουν την αρχική εστία έναυσης πολύ γρήγορα και να τη κατασβέσουν. Μέχρι πρόσφατα σχετικά υπήρχε μεγάλη διαμάχη ως προς την επίδραση του αποκαπνισμού στο σύστημα καταιονισμού και το αντίστροφο. Σήμερα, προτείνεται και η ταυτόχρονη λειτουργία των δύο και φαίνεται να υπερτερεί η άποψη ότι ο αποκαπνισμός να τεθεί σε λειτουργία πριν τον καταιονισμό με νερό.
Ο μελετητής θα πρέπει να έχει άριστη γνώση των συστημάτων, σε συνάρτηση με τον υπό προστασία χώρο ή χώρους π.χ. για μικρού μεγέθους φωτιές και χαμηλά ύψη, έτσι ώστε να σχεδιάσει ανάλογα τη λειτουργία τους. Ενας ορθός συνδυασμός των δύο συστημάτων θεωρείται η dream team της πυροπροστασίας.
3. Πρέπει να υπάρχει όριο αεροστεγανότητας για να λειτουργήσει ο αποκαπνισμός; Αν ναι πώς επιτυγχάνεται;
Εξαρτάται από το τύπο του αποκαπνισμού που θα χρησιμοποιηθεί. Για σύστημα PDS η στεγανότητα του κλιμακοστασίου ή ακόμη χειρότερα για φρεάτιο ανελκυστήρα, θεωρείται πολύ σημαντική και επειδή βασίζεται σε αμφιλεγόμενη κατασκευαστική αρτιότητα, προσαυξάνονται οι διαρροές κατά 50% Επίσης η αεροστεγανότητα των καπναγωγών θεωρείται δεδομένη είτε ενεργούν ως προσαγωγείς φρέσκου αέρα είτε ως απαγωγείς καπναερίων. Σύμφωνα με το ΕΝ12101-3 οι διαρροές δεν επιτρέπεται να ξεπερνούν τα 3,85m3/h για Δp = 50Pa
4. Σε εν λειτουργία κτίρια τι ενέργειες συντήρησης και ελέγχου πρέπει να γίνονται στα συστήματα αποκαπνισμού;
Τις ενέργειες συντήρησης και ελέγχου τις καθορίζει το είδος του εγκατεστημένου συστήματος και ο κατασκευαστής του. Επιγραμματικά αναφέρω ότι κάποια συστήματα εκτελούν αυτοέλεγχο καθημερινά και μάλιστα το θέτουν σε ήπια και χαμηλής όχλησης λειτουργία για μερικά δευτερόλεπτα.
- Σε μηνιαία βάση συνήθως τίθεται σε λειτουργία το σύστημα για > 10′ και ελέγχεται η ορθή λειτουργία των ανεμιστήρων και τουλάχιστον το 10% των smoke control dampers, όπως και το άνοιγμα κλείσιμο των πορτών αναφορικά με τη δύναμη εξάσκησης στο πόμολο <100Ν.
- Σε ετήσια βάση, ελέγχουμε αν έχουν υπάρξει πιθανές αλλαγές στα χαρακτηριστικά του κτιρίου ή όχι, έτσι ώστε να προσαρμοστεί και η λειτουργία του συστήματος ανάλογα.
Πολλές φορές τίθεται σε λειτουργία ο αποκαπνισμός με χρήση της εφεδρικής παροχής π.χ. Η/Ζ, μπαταρίες κλπ. Ο καθαρισμός των αεραγωγών και καπναγωγών θεωρείται δεδομένος.
5. Πώς προστατεύονται τα ίδια τα μέρη του συστήματος αποκαπνισμού από την φωτιά ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία τους π.χ. καλώδια αυτοματισμού αισθητήρων dp, dampers, ανεμιστήρων;
Σε ότι αφορά τους ανεμιστήρες απαγωγής καπναερίων θα πρέπει να ανθίστανται για 2 ώρες στους 600oC χωρίς καταιονισμό ή 2 ώρες στους 300oC με καταιονισμό. Λανθασμένα, το ΠΔ41/18 αναφέρει ότι οι ανεμιστήρες θα πρέπει να είναι ικανοί να συγκρατούν τη θερμοκρασία των καπναερίων κάτω των 300oC για μια ώρα!! Γνωρίζουμε ότι η πλειονότητα των συστημάτων ελέγχου καπνού θα χρειαστεί να λειτουργήσει μόνο κατά τη παράδοση του έργου και στη συνέχεια κατά τη διάρκεια των δοκιμών και της συντήρησης. Ελάχιστα θα χρειαστεί να λειτουργήσουν σε πυρκαγιά. Όμως, κάθε τόσο ένα σύστημα ελέγχου καπνού πρέπει να λειτουργεί στα όρια των δυνατοτήτων του – και η ζωή κάποιου μπορεί να εξαρτάται από αυτό. Γι’ αυτή την περίσταση το σύστημα πρέπει να είναι σωστά σχεδιασμένο, και αυτό περιλαμβάνει την ηλεκτρική καλωδίωση που το συνδέει με το σύστημα ελέγχου. Επιλογή καλωδίων – ένα πολύπλοκο θέμα στο οποίο είναι δύσκολο να περιηγηθεί κανείς. Παρακαλώ αναζητήστε σχετικές πληροφορίες στα αντίστοιχα ΕΝ50200 ή BS8519, BS7846, BS6387.
