*Τάσος Αργύρης, Γιάννης Κοντούλης, Knauf Insulation
«Ποια είναι η σημαντικότερη αιτία που θέτει σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα ή/και τη ζωή του χρήστη ενός κτιρίου κατά τη διεξαγωγή μιας πυρκαγιάς;». Το ερώτημα ίσως φαντάζει απλό, ωστόσο η απάντηση του ενδέχεται να ξαφνιάσει αρκετούς από εμάς. Και είναι δυστυχώς γεγονός, πως η «νούμερο 1» αιτία σοβαρού τραυματισμού ή/και θανάτου σε μία πυρκαγιά, είναι αναμφίβολα η επίδραση του Καπνού ο οποίος παράγεται κατά την καύση δομικών και λοιπόν προϊόντων που απαρτίζουν το κτίριο. Στατιστικά στοιχεία από το Ηνωμένο Βασίλειο, καταδεικνύουν το γεγονός πως από το 1980 έως και τις αρχές της δεκαετίας 2000, παρατηρείται ραγδαία αύξηση στο ποσοστό σοβαρών τραυματισμών που οφείλεται στον Καπνό σε σύγκριση με αυτούς που προέρχονται από άλλες αιτίες κατά τη διεξαγωγή πυρκαγιάς (αιτίες όπως εγκαύματα, αναφυλακτικά σοκ, φυσικοί τραυματισμοί κ.ο.κ )., όπως φαίνεται από το Διάγραμμα 1. Από το 2005 δε έως και την περίοδο που διανύουμε, το ποσοστό αυτό σταθεροποιείται σε υψηλά επίπεδα και συνεχίζει να διατηρείται εκεί, χωρίς σημαντικές ενδείξεις υποχώρησης.
Από τα παραπάνω αλλά και από τη διεθνή συζήτηση που διεξάγεται σε οργανισμούς όπως ο Fire Safe Europe (FSEU), είναι δυνατόν να αντλήσουμε ενδιαφέροντα εξαγόμενα σχετικά με την αξιολόγηση των κινδύνων που προκαλεί ο παραγόμενος κατά την πυρκαγιά καπνός, με γνώμονα πάντα την εξάλειψη των κινδύνων που θέτουν σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή.
Ένα σημαντικό συμπέρασμα, είναι πως η ραγδαία αύξηση των τραυματισμών που οφείλονται στον καπνό σε μία πυρκαγιά, από το 1980 και έπειτα, μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός πως από τη συγκεκριμένη περίοδο έως και σήμερα, παρατηρείται σημαντική αύξηση της χρήσης συνθετικών υλικών στα κτίρια – υλικών που κατά κύριο λόγο δεν χρησιμοποιούσαμε μαζικά κατά τις παλαιότερες περιόδους. Η υλική σύσταση του προϊόντος που καίγεται έχει άμεση επίδραση τόσο στην ποσότητα, όσο και στην τοξικότητα του παραγόμενου καπνού, καθώς υλικά συνθετικής, οργανικής προέλευσης, λόγω της χημικής τους σύστασης, όταν καίγονται και ειδικά υπό συνθήκες ατελούς καύσης, παράγουν σημαντικές ποσότητες καταλοίπων (βλ. ακόλουθο Πίνακα 1) που είναι δυνατόν:
- Να προκαλέσουν το θάνατο λόγω:
- Εισπνοής ποσοτήτων που μπορούν να προκαλέσουν ασφυξία
- Απώλειας αισθήσεων και αδρανοποίησης με αποτέλεσμα την αδυναμία διαφυγής από το χώρο διεξαγωγής της πυρκαγιάς
- Να προκαλέσουν σοβαρά και μόνιμα προβλήματα υγείας όπως:
- Αναπνευστικά προβλήματα – η εισπνοή ισοκυανικών μπορεί να προκαλέσει χρόνιο άσθμα
- Χρόνιες νευρολογικές παθήσεις – έως και το 1/3 θυμάτων που έχουν εκτεθεί σε μονοξείδιο του άνθρακα (CO) παρουσιάζουν χρόνιες νευροψυχιατρικές δυσλειτουργίες
- Χρόνια Πνευμονική Ίνωση λόγω της εισπνοής καπνού και σωματιδίων που αυτός περιέχει
Η σημαντικότητα του ζητήματος της αξιολόγησης των κινδύνων που προκαλεί ο Καπνός, αναγνωρίζεται με σαφή τρόπο στα πλαίσια του Κανονισμού Πυροπροστασίας Κτιρίων ο οποίος τέθηκε σε ισχύ με το Προεδρικό Διάταγμα ΠΔ 41/2018 (7 Μαΐου 2018). Χαρακτηριστικά, αναφέρουμε τη πλήρη ενσωμάτωση του Συστήματος Ευρωπαϊκών Κλάσεων το οποίο ταξινομεί τα δομικά προϊόντα σύμφωνα με το πρότυπο ΕΝ 13 501-1 (βλ. Παράρτημα Δ, ΠΔ 41/2018), ως προς τη Συμβολή στην Παραγωγή Καπνού. Τα δομικά προϊόντα κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες (εξαιρούνται από την ταξινόμηση τα άκαυστα υλικά κατηγορίας Α1 που παρουσιάζουν αμελητέα παραγωγή καπνού και προφανώς τα εύφλεκτα υλικά κατηγορίας F για τον αντίθετο λόγο):
- s1: Μηδενική ή πολύ μικρή παραγωγή καπνού
- s2: Μέτρια παραγωγή καπνού
- s3: Σημαντική παραγωγή καπνού
Περαιτέρω, η ανάγκη αντιμετώπισης των κινδύνων που προκαλεί ο καπνός, προβλέπεται ρητά και επιβάλλεται από το ΠΔ 41/2018. Στο επόμενο άρθρο θα αναλυθούν τα σημεία που κρίνονται άξια αναφοράς.
*Θα ακολουθήσει το 2ο μέρος του άρθρου
